Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου 2008

Νιούμαν-ΗΠΑ

Πέθανε ο Πωλ Νιούμαν, την ώρα που «Το χρώμα το χρήματος» και το αμερικανικό όνειρο ξεθωριάζουν, τη στιγμή που μία επαναστατική αλλαγή στον τρόπο παραγωγής (πραγματική οικονομία) αλλά και στον τρόπο ζωής, η «αλυσίδα» και το αυτοκίνητο Φορντ Τ κλείνουν έναν αιώνα «ύπαρξης». Ο Νιούμαν δεν ήταν ο Ντην ή ο Μπράντο, δεν υποδυόταν το φορέα επαναστατικών ιδεών ή πρακτικών, έπαιζε με τη σαγήνη των γαλάζιων του ματιών, με την ήπια βία, που είναι η γοητεία ως τρόπος επιβολής. Ο Νιούμαν ήταν συνεπώς η «εικόνα» της ακμάζουσας Αμερικής. Τότε που δεν χρειαζόταν να ψάξει κανείς στους αμερικάνικους μύθους για να βρει αν υπάρχει κόκκος αλήθειας, τότε που αρκούσε να λέει ότι «Η Αμερική ΕΙΝΑΙ» (Χ. Μίλερ) ή «Εγώ Είμαι» (Ουίτμαν). Από εδώ εκκινεί η συνεχής ανάπτυξη της ιδέας της αμερικανικής ατομικότητας. Αυτή ήταν η επανάσταση των προτεσταντών αγγλοσαξόνων που επισυνέβη στις ΗΠΑ. Αλλά τότε η ατομικότητα συνυπήρχε με τη μαζικότητα, όπως τα αυτοκίνητα (μοντέλα Τ) της Φορντ συνυπήρχαν με τα αυτοκίνητα της Τζένεραλ Μότορς. Τα πανομοιότυπα αυτοκίνητα της Φορντ ήταν η μαζική πλευρά, αυτή που έβγαλε όλη την «Αμερική στους δρόμους» και μόνο τα αυτοκίνητα της Τζένεραλ Μότορς ήταν εκείνα που συμβόλιζαν την κοινωνική άνοδο. Ατομικότητα και ομογενοποίηση, Φορντ και Τζένεραλ Μότορς συνυπήρχαν αρμονικά σε ένα απέραντο πεδίο όπου η ορατότητα, η απόκτηση «εικόνας» ήταν συνυφασμένη με την ταυτότητα. Μόνο που η ατομικότητα (όπως και η ατομική ιδιοκτησία με την απόκτηση ενός σπιτιού ή ενός αυτοκινήτου) αποδείχθηκε το 2008 μια τεράστια απάτη. Ήδη το παραμικρό ψήγμα πραγματικού έχει σβήσει από τη θεατρικοποίησή του. Το ίδιο και η κοινωνική κινητικότητα. Οι τεράστιες κοινωνικές ανισότητες και ο αδηφάγος κανιβαλισμός του αμερικανικού καπιταλιστικού πρότυπου εξαφάνισαν τις ενδιάμεσες καταστάσεις και τα εν αναμονή Εγώ που περίμεναν να ξεφύγουν από τη μάζα, κατέληξαν άστεγοι και άνεργοι. Το «αμερικάνικο όνειρο» δεν είναι πλέον αναγκαίο. Οι «πάνω» κουράστηκαν να παίζουν το παιγνίδι του φιλάνθρωπου, όπως ο Νιούμαν, και των γεωδαισιακών του Αϊνστάιν, όπως οι χρηματιστές, και γι’ αυτό τώρα βγαίνουν κυνικά με τα πραγματικά τους ρούχα, αυτά του λύκου. Αλλά αφού δεν άφησαν τίποτα όρθιο γύρω τους, άρχισαν να τρώγονται και μεταξύ τους.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Ο παλιός και ο νέος φασισμός

  [   Γιώργος X. Παπασωτηρίου   /   Ελλάδα   / 22.04.24 ] Η γερμανική κυβέρνηση απαγορεύει εκδήλωση για την Γάζα. Το ίδιο συμβαίνει και στην...